ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ – ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ – ΕΜΒΑΘΥΝΣΗ (ΕΝΟΤΗΤΕΣ 1-5)

 

à Στις ενότητες που μελετήσαμε, γνωρίσαμε την κλίση πέντε σημαντικών ουσιαστικών:

ἡ γυνή, ὁ λέων, ἡ φύσις, ἡ χείρ και τὸ φῶς.

Καλό είναι να εμπεδώσουμε αυτά τα ουσιαστικά, επειδή η κλίση τους θα μας βοηθήσει να εξοικειωθούμε και με πολλά άλλα ουσιαστικά που κλίνονται με παρόμοιο τρόπο.

 

 

 

àΑς θυμηθούμε όσα μάθαμε μέχρι τώρα για τις προθέσεις

 

Πρόθεση	Πτώση	Σημασία	Παραδείγματα
μετὰ	αιτιατική	χρόνος [πότε;]	μετὰ τὸ μεσονύκτιον = μετά τα μεσάνυχτα μετὰ Χριστόν = μετά από τον Χριστό
	γενική	τρόπος [πώς;]	μετὰ περιεργίας = με περιέργεια μετ' ἐκπλήξεως προφανοῦς = με φανερή έκπληξη

 

 

Πρόθεση	Πτώση	Σημασία	Παραδείγματα
παρὰ	αιτιατική	εξαίρεση	παρὰ τὸν ἑαυτόν = εκτός από τον εαυτό του
		τόπος [κοντά σε]	παρὰ τὴν ἑστίαν, κοντά στην εστία, στο τζάκι
	γενική	[από ποιόν;]	παρ᾿ αὐτῶν = από αυτούς
			τὸ παρὰ τῆς φιλεκπαιδευτικῆς ἑταιρείας συστηθέν: που συστάθηκε (ιδρύθηκε) από την φιλεκπαιδευτική εταιρεία

 

 

Πρόθεση	Πτώση	Σημασία	Παραδείγματα
εἰς	αιτιατική	τόπος	εἰς τὰς πολεμικὰς σημαίας: στις πολεμικές σημαίες

 

 

Πρόθεση	Πτώση	Σημασία	Παραδείγματα
ἐπὶ	γενική	τόπος [επάνω σε]	ἐπὶ ἑνὸς καθίσματος = επάνω σε ένα κάθισμα
			ἐπ' αὐτοῦ στυλωμένα τριπλὰ ζεύγη ὀφθαλμῶν = τρία ζευγάρια μάτια στυλωμένα επάνω σ’ αυτόν

 

 

Πρόθεση	Πτώση	Σημασία	Παραδείγματα
ἐκ (ἐξ)	γενική	από	ἐκ πρώτης ὄψεως = από την πρώτη ματιά
			ἐκ τῆς χειρός μου = από το χέρι μου

 

 

Πρόθεση	Πτώση	Σημασία	Παραδείγματα
περί	αιτιατική	τόπος [γύρω από]	ἔριπτε περὶ ἑαυτὴν τὸ βλέμμα = έριχνε το βλέμμα της γύρω από τον εαυτό της

 

 

àΙδιαίτερα χρήσιμο είναι να συγκρατήσουμε τις παρακάτω προθέσεις:

 

Α.

Πρόθεση	Πτώση	Σημασία	Παραδείγματα
μετὰ	αιτιατική	χρόνος [πότε;]	μετὰ τὸ μεσονύκτιον = μετά τα μεσάνυχτα μετὰ Χριστόν = μετά από τον Χριστό
	γενική	τρόπος [πώς;]	μετὰ περιεργίας = με περιέργεια μετ' ἐκπλήξεως προφανοῦς = με φανερή έκπληξη

ΠΡΟΣΟΧΗ: Μια ακόμη σημασία της πρόθεσης «μετὰ» είναι η συνοδεία, «μαζί με», «με»: ὁ Κύριος μετὰ σοῦ = Ο Κύριος (ο Θεός) μαζί σου.

 

Β.

Πρόθεση	Πτώση	Σημασία	Παραδείγματα
εἰς	αιτιατική	τόπος	εἰς τὰς πολεμικὰς σημαίας: στις πολεμικές σημαίες

 

Γ.

Πρόθεση	Πτώση	Σημασία	Παραδείγματα
ἐκ (ἐξ)	γενική	από	ἐκ πρώτης ὄψεως = από την πρώτη ματιά
			ἐκ τῆς χειρός μου = από το χέρι μου

 

 

àΑξίζει να συγκρατήσουμε τις παρακάτω λέξεις / εκφράσεις

 

μοὶ	σ’ εμένα, μου
κατὰ μόνας	μόνος, κατ’ ιδίαν
ἐν κοινῷ	μαζί με άλλους, από κοινού
ἡδέως	με ευχαρίστηση
πᾶς	κάθε, καθένας, όλοι
στέργω	δείχνω αγάπη, ενδιαφέρον
ὡς φαίνεται	όπως φαίνεται
πλειστάκις	πολλές φορές, συχνά
τῷ ὄντι	πραγματικά
ὁσάκις	κάθε φορά που
κάλλιον	καλύτερα
δύναται	μπορεί
οὐδέποτε	ποτέ
ὡσεὶ	σαν να
ἐπισκοπῶ	εξετάζω, παρατηρώ
μετ᾿ αὐτῶν	μαζί με αυτές (συνοδεία)
ἕνεκα	εξαιτίας
πρὸ πολλοῦ	πολύ καιρό πριν
μολονότι	παρόλο που
δι' ἧς	μέσω της οποίας
κοιτών	υπνοδωμάτιο
κλίνη	κρεβάτι
μειδίαμα	αμυδρό χαμόγελο
ἄλλως	διαφορετικά, σε αντίθετη περίπτωση
ἵστατο	στεκόταν
ὠχρά	χλωμή
ἔδραμε	έτρεξε

 

 

àΣυμπληρώνουμε την γνωριμία μας με τα παρακάτω:

 

Η κλίση του επιθέτου (επιμεριστικής αντωνυμίας) πᾶς , πᾶσα, πᾶν

 

Ενικός αριθμός
	Αρσενικό	Θηλυκό	Ουδέτερο
Ονομαστική	πᾶς	πᾶσα	πᾶν
Γενική	παντός	πάσης	παντός
Δοτική	παντί	πάσῃ	παντί
Αιτιατική	πάντα	πᾶσαν	πᾶν
Κλητική	πᾶς	πᾶσα	πᾶν
Πληθυντικός αριθμός
	Αρσενικό	Θηλυκό	Ουδέτερο
Ονομαστική	πάντες	πᾶσαι	πάντα
Γενική	πάντων	πασῶν	πάντων
Δοτική	πᾶσι	πάσαις	πᾶσι
Αιτιατική	πάντας	πάσας	πάντα
Κλητική	πάντες	πᾶσαι	πάντα

 

 

 

Η κλίση της δεικτικής αντωνυμίας οὗτος, αὕτη, τοῦτο

 

Ενικός αριθμός
	Αρσενικό	Θηλυκό	Ουδέτερο
Ονομαστική	οὗτος	αὕτη	τοῦτο
Γενική	τούτου	ταύτης	τούτου
Δοτική	τούτῳ	ταύτῃ	τούτῳ
Αιτιατική	τοῦτον	ταύτην	τοῦτο
Κλητική	οὗτος	αὕτη	-
Πληθυντικός αριθμός
	Αρσενικό	Θηλυκό	Ουδέτερο
Ονομαστική	οὗτοι	αὗται	ταῦτα
Γενική	τούτων	τούτων	τούτων
Δοτική	τούτοις	ταύταις	τούτοις
Αιτιατική	τούτους	ταύτας	ταῦτα
Κλητική	-	-	-