ΕΝΟΤΗΤΑ 5 - Μία περίεργη συνάντηση

 ΕΝΟΤΗΤΑ 5

Μία περίεργη συνάντηση                                         (Δημήτριος Βικέλας  - Τα δυο αδέλφια)

Τὸ δωμάτιον εἰς τὸ ὁποῖον ἡ κυρία Σοφία μᾶς ὁδήγησεν, ἐκ πρώτης ὄψεως ἐφαίνετο νέας γυναικὸς κοιτών.

«Πῶς θὰ μοιρασθεῖτε τὰς κλίνας;», εἶπε μειδιῶν ὁ γέρων, ἐνῶ ἡ ἀδελφή του ἔριπτε περὶ ἑαυτὴν τὸ βλέμμα διὰ νὰ ἴδει μὴ λείπει ἢ μὴ ἐλησμονήθη τι.

«Θὰ ρίψομεν κλῆρον. Ἄλλως δὲ καὶ αἱ δύο φαίνονται ἐξαίρετοι καὶ δὲν θὰ μαλλώσομεν μὲ τὸν Νίκον».

Ἅμα ἐπρόφερα τὸ ὄνομα τοῦ ἐξαδέλφου μου, ἡ κυρία Σοφία ἐστράφη διὰ μιᾶς πρὸς αὐτόν. Ὁ Νίκος ἵστατο εἰς τὸ πλευρόν μου, ὁ δὲ λύχνος τὸν ὁποῖον ἐκράτουν τὸν ἐφώτιζε κατὰ πρόσωπον. Ἀφότου ἐφθάσαμεν, ἔμενεν εἰς τὴν σκιὰν πάντοτε. Τότε πρῶτον ἔβλεπε τὰ χαρακτηριστικά του ἡ κυρία Σοφία.

Ἡ ὄψις της ἠλλοιώθη ἅμα τὸν εἶδεν. Ἐφαίνετο ὡς ἐμβρόντητος. Ἡ ἔκφρασίς της ἦτο ἀληθὴς εἰκὼν τρόμου. Μὲ τὰς δύο χεῖρας τεταμένας πρὸς τὸν Νίκον, τὰ δάκτυλα διεσταλμένα, τὰ χείλη ἡμιανοικτά, ἄφωνος, ὠχρά, μὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς προσηλωμένους εἰς τὸ πρόσωπον τοῦ Νίκου, ἐβάδισε κλονιζομένη πρὸς τὰ ὀπίσω καὶ ἐκάθισεν, ἢ μᾶλλον κατέπεσεν ἐπὶ ἑνὸς καθίσματος. Ἐτρόμαξα! Ὁ λύχνος παρ' ὀλίγον νὰ πέσει ἐκ τῆς χειρός μου. Ὁ κύριος Μελέτης ἔδραμε πρὸς τὴν ἀδελφήν του καὶ ἥρπασε τὴν χείρα της.

«Τί ἔπαθες; Τί ἔχεις Σοφία;»

Δὲν ἀπεκρίθη ἐκείνη. Ἔμενεν ὑπὸ τὸ κράτος τοῦ τρόμου. Ὁ κύριος Μελέτης ἀκολουθὼν τὴν διεύθυνσιν τοῦ βλέμματός της ἐστράφη πρὸς τὸν Νίκον, τὸν ὁποῖον τότε πρῶτον ἔβλεπε καὶ ἐκεῖνος εἰς τὸ φῶς. Ἡ ὄψις τοῦ γέροντος δὲν ἐξέφρασε τὸν τρόμον ὡς ἡ τῆς ἀδελφῆς του, ἀλλὰ μετ' ἐκπλήξεως προφανοῦς παρετήρει καὶ οὗτος τὸν Νίκον.

Ἐστράφην τότε κι ἐγὼ πρὸς τὸν ἐξάδελφόν μου. Τὰ ἐπ' αὐτοῦ στυλωμένα τριπλὰ ζεύγη ὀφθαλμῶν, ἐν μέσῳ τῆς νεκρικῆς ἐκείνης σιωπῆς, τὸν ἐτάραξαν, τὸν ἐφόβισαν καὶ ἐπιτέλους τὸν παρόργισαν.

«Δὲν μοῦ λέγετε», ἀνεφώνησε, «τί σημαίνει τοῦτο;».

 

 

Εντοπισμός μετοχών και απόδοση του νοήματός τους

àΜία μετοχή που απαντά στην ερώτηση πώς;

Αυτή η μετοχή φανερώνει τον τρόπο με το οποίο γίνεται μία πράξη.

Την μεταφράζουμε:

Α) Με –οντας ή –ώντας  (αν την αποδίδουμε με ρήμα στην ενεργητική φωνή)

Β) Με –μένος, –μένη, –μένο  (αν την αποδίδουμε με ρήμα στην μέση/παθητική φωνή)

(Σε περίπτωση που η μετοχή έχει άρνηση, την αποδίδουμε με την φράση «χωρίς να»)

à  εἶπε μειδιῶν ὁ γέρων

Πώς είπε, πώς μίλησε ο ηλικιωμένος; Μίλησε μειδιώντας, χαμογελώντας

à (ἡ κυρία Σοφία) ἐβάδισε κλονιζομένη

Πώς βάδισε η κυρία Σοφία; Βάδισε κλονισμένη, συγκλονισμένη

Η πρόθεση «ἐπὶ» με γενική πτώση

 

Η πρόθεση «ἐπὶ» με γενική πτώση δηλώνει τον τόπο («επάνω»). Μπορεί επίσης να δηλώνει χρόνο.

ἐπὶ ἑνὸς καθίσματος = επάνω σε ένα κάθισμα

ἐπ' αὐτοῦ στυλωμένα τριπλὰ ζεύγη ὀφθαλμῶν = τρία ζευγάρια μάτια στυλωμένα επάνω σ’ αυτόν

 

 

 

Η πρόθεση «ἐκ» (όταν ακολουθεί φωνήεν, γίνεται «ἐξ»)

Την αποδίδουμε με το «από»

ἐκ πρώτης ὄψεως = από την πρώτη ματιά

ἐκ τῆς χειρός μου = από το χέρι μου

 

Η πρόθεση «περί»

Σημαίνει «γύρω από κάτι», «σχετικά με κάτι»

ἔριπτε περὶ ἑαυτὴν τὸ βλέμμα = έριχνε το βλέμμα της γύρω από τον εαυτό της

 

Ας θυμηθούμε την  πρόθεση «μετὰ» (ΕΝΟΤΗΤΑ 1)

 

Η πρόθεση «μετά» όταν έχει δίπλα μια αιτιατική,  δηλώνει τον χρόνο και όταν έχει μια γενική, δηλώνει τον τρόπο (ή τη συνοδεία). Γι’ αυτό αποδίδουμε:

μετὰ τὸ μεσονύκτιον (αιτιατική) = μετά τα μεσάνυχτα [πότε;]

μετὰ περιεργίας (γενική) = με περιέργεια [πώς;]

Στο κείμενό μας:

 μετ' ἐκπλήξεως προφανοῦς = με φανερή έκπληξη [πώς;]

 

 Επεξηγηματικά

κοιτών	υπνοδωμάτιο
κλίνη	κρεβάτι
μειδιῶν	χαμογελώντας  (μειδίαμα = αμυδρό χαμόγελο)
περὶ ἑαυτὴν	γύρω από τον εαυτό της
ἄλλως	διαφορετικά, σε αντίθετη περίπτωση
ἵστατο	στεκόταν
λύχνος	λυχνάρι, φορητή λάμπα με λάδι  και φιτίλι
τότε πρῶτον	τότε για πρώτη φορά
ὡς ἐμβρόντητος	έκπληκτη, σαν να την χτύπησε κεραυνός
με τεταμένας χεῖρας	με τεντωμένα χέρια
ὠχρά	χλωμή
ἔδραμε	έτρεξε
ἥρπασε	άρπαξε
ὑπὸ τὸ κράτος τοῦ τρόμου	πολύ τρομαγμένη
ὡς τῆς ἀδελφῆς του	όπως της αδελφής του
μετ' ἐκπλήξεως προφανοῦς	με φανερή έκπληξη
τὸν παρόργισαν	τον εξόργισαν
ἀνεφώνησε	είπε με δυνατή φωνή

 

Το μοναδικό και διαχρονικό (αιώνιο) ΦΩΣ της Ελλάδας

	Ενικός αριθμός	Πληθυντικός αριθμός
Ονομαστική	τὸ φῶς	τὰ φῶτα
Γενική	τοῦ φωτός	τῶν φώτων
Δοτική	τῷ φωτί	τοῖς φωσίν
Αιτιατική	τὸ φῶς	τὰ φῶτα
Κλητική	ὦ φῶς	ὦ φῶτα